8 października 2021 roku w Hotelu Europa w Giżycku, odbyło się w spotkanie członków Klubu z członkami Klubu Pilotów Doświadczalnych. W spotkaniu wzięły udział 72 osoby, w tym 24 członków Klubu Pilotów Doświadczalnych wraz z osobami towarzyszącymi oraz Rotarianie z Klubów z Giżycka, Bartoszyc i w Olsztyna.
Spotkanie otworzył Prezydent RC Giżycko Jerzy Banach, witając wszystkich zebranych i po krótkim wstępie zapoznał z historią Rotary na świecie, w Polsce a w szczególności z dokonaniami swojego Klubu, przedstawiając filmową prezentację. Podobną, bardzo ciekawą prezentację przedstawił członek RC Bartoszyce – Lidzbark Warmiński Marek Aleksiejczuk.
Następnie wystąpił Prezes Klubu Pilotów Doświadczalnych mgr. inż. pilot doświadczalny Zygmunt Mazan, który krótko zaprezentował Klub Pilotów Doświadczalnych, wręczył Panu Prezydentowi unikalne wydanie książki ,,Polscy piloci doświadczalni” oraz książeczkę wydaną z okazji 30-lecia Klubu Pilotów Doświadczalnych i oddał głos pilotom, którzy rozpoczęli wykłady i prezentacje związane z pracą pilota doświadczalnego, ryzykiem łączącym się z wykonywaniem lotów próbnych doświadczalnych oraz opowiedzieli o kilku wybranych zdarzeniach i wypadkach lotniczych.
Prezes KPD p. Zygmunt Mazan przedstawił prezentację wypadku samolotu PZL-104 „ Wilga” pilotowanego przez pilota doświadczalnego PZL-Okęcie w czasie pokazu holowania trzech szybowców w miejscowości Friedrichshafen w RFN, w którym pilot został ciężko ranny. Wskazał ten wypadek jako skutek wielu złożonych przyczyn oraz wykazał jak wielkie negatywny udział i znaczenie może mieć w takim przypadku niewłaściwa interpretacja przepisów i procedur lotniczych.
Po tym wystąpieniu zabrał głos płk. pil. doświadczalny Andrzej Pussak, który w dwóch kolejnych prezentacjach przedstawił problemy z jakimi spotyka się pilot doświadczalny w czasie realizacji programu prób w locie na przykładzie prób samolotu PZL-130 „Orlik” dla lotnictwa wojskowego oraz omówił problemy jakie musi pokonać pilot doświadczalny w sytuacji awaryjnej, na przykładzie filmu z awaryjnego, przymusowego lądowania w terenie przygodnym (poza lotniskiem) samolotu PZL-130 „ Orlik” po awarii silnika. W tym przypadku kamera umieszczona na stateczniku pionowym samolotu sfilmowała wszystkie szczegóły tego lotu wraz z momentem zetknięcia się lecącego z dużą szybkością samolotu z ziemią. Choć to się nie zdarza często pilot wyszedł z tego wypadku bez szwanku. Tak się złożyło, że pilot tego samolotu był obecny na spotkaniu i zebrani mogli posłuchać tej relacji z jego ust.
Prezentacje prowadzone przez pilotów wzbudziły duże zainteresowanie członków Rotary i prelegenci zasypani byli wieloma pytaniami z dziedziny lotnictwa, związanymi z problematyką lotów doświadczalnych ale również ze specyfiką wykonywania zawodu pilota. Niestety upływający czas nie pozwolił na pokazaniu nawet 30% przygotowanych materiałów a i tak spotkanie zakończyło się późną nocą. Jednak w podsumowaniu przekazanych informacji, w wielkim skrócie, można je ująć w następujący sposób:
Loty próbne-doświadczalne wykonywane są z zasady na statkach powietrznych o nieznanych jeszcze własnościach lotniczych. Nowe konstrukcje zawsze zawierają w sobie pewien element niepewności, który może zostać zmniejszony lub usunięty dopiero w wyniku przeprowadzenia prób w rzeczywistych warunkach lotu. Ze względu na charakter wykonywanych zadań, na podstawie danych statystycznych, zawód pilota doświadczalnego sklasyfikowany jest niezwykle wysoko. Ogromne ryzyko takich lotów podejmowane jest przez pilotów doświadczalnych świadomie, na co dzień, samotnie i bez rozgłosu po to, by potem, po wprowadzeniu danego statku powietrznego do użytku zagwarantować maksymalne możliwe bezpieczeństwo lotu na nim załodze i pasażerom.
Obecnie ze względu na zaistniałe niekorzystne zmiany w polskim przemyśle lotniczym i tym samym widoczne ograniczenia w powstawania i produkcji nowych konstrukcji lotniczych, zapotrzebowanie na pilotów doświadczalnych gwałtownie zmalało i obecnie nie są prowadzone szkolenia na poziomie wymagań dotąd stosowanych – wymagań minionego czasu. Dlatego żyjący jeszcze przedstawiciele tego niezwykłego zawodu reprezentujący sobą w dalszym ciągu ogromne doświadczenie, wiedzę lotniczą teoretyczną i praktyczną są nieocenioną wartością w rozmowach, nauczaniu i przekazywaniu swoich doświadczeń nowemu, młodemu, tak chłonnemu pokoleniu.
I jeszcze kilka słów o Klubie Pilotów Doświadczalnych:
Klub Pilotów Doświadczalnych praktycznie rozpoczął swoje istnienie w dniu 25 stycznia 1990 roku zebraniem organizacyjnym, w którym wzięło udział 20 osób. Działa przy Towarzystwie Polskich Inżynierów Lotnictwa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (TPIL ZG SIMP). Podstawę działalności Klubu stanowi statut Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich oraz Regulamin Klubu Pilotów Doświadczalnych. Aktualnie skupia 62 członków, z których najstarsi osiągnęli wiek 96-97 lat. W chwili obecnej wielu członków Klubu ze względu na zaawansowany wiek nie jest w stanie uczestniczyć w spotkaniach Klubu. Początkowo klub składał się z cywilnych pilotów doświadczalnych. W związku z dużym zainteresowaniem środowiska lotniczego stopniowo rozszerzano skład członków o spadochronowych skoczków doświadczalnych oraz inżynierów prowadzących próby w locie zarówno w lotnictwie cywilnym jak i wojskowym.
Celem klubu jest głównie integracja środowiska lotniczego realizującego próby w locie różnych konstrukcji lotniczych, tworzenie warunków do wymiany doświadczeń zawodowych i wiedzy w technice badań w locie, dbanie o prestiż zawodu członków personelu lotniczego realizującego próby w locie oraz gotowość służenia władzom oraz profesjonalnym instytucjom lotnictwa wiedzą, doświadczeniem i opiniami w zakresie zagadnień lotniczych. Dla osiągnięcia tych celów Klub współpracuje z profesjonalnymi instytucjami lotnictwa takimi jak Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, Instytut Lotnictwa, Urząd Lotnictwa Cywilnego, Zarząd Główny Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, organizuje spotkania koleżeńskie oraz bierze udział w konferencjach, szkoleniach, sympozjach i innych stosownych wydarzeniach lotniczych.
Świadectwem przynależności do Klubu jest legitymacja i znaczek Klubu. Władzami Klubu są Ogólne Zebranie Członków i Zarząd Klubu.
Spotkanie w Giżycku w hotelu EUROPA, które odbyło się w dniach 7 – 10 października 2021r. miało szczególny charakter z kilku względów:
– odbyło się po 2-letniej przerwie spowodowanej pandemią,
– było spotkaniem jubileuszowym z okazji 30-lecia Klubu Pilotów Doświadczalnych,
– było spotkaniem sprawozdawczo-wyborczym po upływie kadencji Zarządu,
– było spotkaniem organizowanym wspólnie z klubami Rotary.
To spotkanie było pod każdym względem niezwykłe. Rotarianie mieli możliwość osobistego poznania garstki niezwykłych, jeszcze istniejących wśród nas, pilotów o najwyższych kwalifikacjach i wiedzy lotniczej – pilotów doświadczalnych, którzy w minionym siedemdziesięcioleciu wykonywali loty próbne-doświadczalne na wszystkich wyprodukowanych w Polsce statkach powietrznych a wielu z obecnych na spotkaniu pilotów osiągnęło wiek powyżej 80 lat, a dwóch właśnie obchodziło 90-te urodziny. Natomiast piloci doświadczalni wraz z osobami towarzyszącymi mieli możność pozyskania dodatkowej wiedzy o istocie służby rotariańskiej na rzecz społeczeństwa, o wielu wydarzeniach i inicjatywach charytatywnych będących udziałem Rotarian, które jednoznacznie wskazują jak wielkie możliwości istnieją w sercach ludzkich, które uruchomione przez Rotarian pozwalają widzieć człowieka wielkim i dobrym oraz otwartym na cierpienia i niedostatki innych ludzi.
Zarząd Klubu Pilotów Doświadczalnych pragnie tą drogą podziękować Klubowi Rotary Giżycko za pomoc w zorganizowaniu tego spotkania, za wsparcie materialne i organizacyjne, za umożliwienie poznania Wielkich Jezior Mazurskich z pokładu statku wycieczkowego no i za rzecz najważniejszą, za okazane koleżeństwo i zrozumienie. Jesteśmy otwarci na ewentualne dalsze spotkania i możliwość wymiany posiadanej wiedzy i doświadczeń.
mgr pil. doświadczalny Stefan Weker, RC Giżycko
Fot. z arch. RC Giżycko