Tysiące pomysłów, setki godzin pracy, dziesiątki technik, dwóch mentorów i jeden cel – integracja międzypokoleniowa za pośrednictwem sztuki.
Po raz pierwszy w historii Rotary Club Białystok zdecydował się zrealizować grant finansowany ze środków rządowych. Szukaliśmy programów, które umożliwiłyby nam nie tylko realizację misji Rotary, lecz także wsparcie lokalnej społeczności w niekonwencjonalny sposób. Rozważaliśmy między innymi uczestnictwo w programie Interreg Polska–Litwa, ale wkład finansowy przerósł nasze możliwości. Nie poddając się, postanowiliśmy złożyć wniosek o dofinansowanie w innym projekcie – w ramach rządowego Programu Wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021–2025. Wg założeń „Głównym celem Programu Wieloletniego na rzecz Osób Starszych ‘Aktywni+’ na lata 2021–2025 jest zwiększenie uczestnictwa osób starszych we wszystkich dziedzinach życia społecznego.”
Program koncentruje się na czterech priorytetach: aktywności społecznej, partycypacji społecznej, włączeniu cyfrowym oraz przygotowaniu do starości. Ostatni obszar jest dla nas szczególnie ważny, ponieważ wzmacnia trwałe relacje międzypokoleniowe, kształtuje pozytywny wizerunek osób starszych oraz zwiększa ich bezpieczeństwo. Jako klub dostrzegamy brak inicjatyw w tym zakresie, a integracja seniorów z młodszym pokoleniem jest szczególnie istotna.
W lipcu ubiegłego roku otrzymaliśmy znakomitą wiadomość – nasz projekt został rekomendowany do finansowania na kwotę bliską 240 tys. złotych. Była to nasza pierwsza próba złożenia wniosku i od razu zakończyła się sukcesem. Cieszyliśmy się z zaufania, jakim obdarzyli nas eksperci, co jeszcze bardziej zmobilizowało nas do działania. Zgodnie z wymogami, projekt musi zostać zrealizowany do końca grudnia 2024 roku, dlatego szybko rozpoczęliśmy prace przygotowawcze, aby sprawnie wdrożyć zaplanowane działania.
Całe przedsięwzięcie zostało podzielone na dwa główne moduły. Pierwszy, największy, obejmuje międzypokoleniowe warsztaty artystyczne z malarstwa i rzeźby. Drugi to seria szkoleń dotyczących bezpieczeństwa seniorów, w tym zapobiegania oszustwom i manipulacjom mającym na celu wyłudzenie pieniędzy.
Największym wyzwaniem i jednocześnie szansą na wsparcie lokalnych seniorów okazały się właśnie warsztaty artystyczne. Zaplanowaliśmy kilkaset godzin zajęć dla ponad 150 uczestników, zarówno seniorów, jak i młodszych. Celem tej części projektu jest poznanie nowych technik malarskich i rzeźbiarskich oraz aktywna współpraca międzypokoleniowa – nie tylko poprzez wspólną obecność na zajęciach, ale przede wszystkim dzięki wymianie pomysłów i doświadczeń.
Dzięki dofinansowaniu mogliśmy zakupić wysokiej jakości materiały artystyczne: farby akrylowe, profesjonalne pędzle, plastelinę techniczną, specjalne narzędzia rzeźbiarskie i wiele innych przyborów. Chcemy, aby uczestnicy mieli możliwość pracy z różnorodnymi, często nietypowymi materiałami, co dodatkowo uatrakcyjnia zajęcia i pozwala rozwijać się w obszarze sztuki na najwyższym poziomie.
Warsztaty artystyczne odbywały się w dwóch miejscach: na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej oraz na Wydziale Nauk o Edukacji Uniwersytetu w Białymstoku. Oba te obiekty są dla nas istotne zarówno symbolicznie, jak i przestrzennie – stanowią metaforyczne połączenie sztuki z procesem wymiany wiedzy
Mentorami warsztatów byli członkowie naszego Klubu Rotary Białystok:
- Barbara Piekarska Abou-Hilal, doceniona na arenie międzynarodowej artystka odpowiedzialna za prowadzenie zajęć z malarstwa,
- Andrzej Bakumenko Chętnicki, doświadczony artysta-rzeźbiarz z Białegostoku, który prowadził cykl zajęć z rzeźby.
Pod ich opieką uczestnicy co tydzień tworzyli nowe prace, mając do dyspozycji bogatą bazę materiałów, narzędzi oraz – co najważniejsze – wiedzę i doświadczenie mentorów. Przez trzy miesiące wykonano łącznie ponad 400 prac malarskich oraz ponad 200 rzeźb, opracowanych w ramach tematów takich jak „Widok z okna”, „Plakat promujący Podlasie”, „Element twarzy” czy „Osoba, która na nas czeka”. Tematy miały na celu wywołanie refleksji i zachęcenie do autorskiego przedstawienia fragmentu własnego życia.
Działania w Projekcie mocno wspierali członkowie Klubu:
Skarbnik Łukasz Zimnoch sprawował pieczę nad finansami.
Członkowie Klubu pomagali w logistyce, sprzątaniu i organizacji pomieszczeń.
Nikt nie odmawiał pomocy! Kierownikiem Projektu i głównym prowadzącym został Barosz Sliwecki, który również był odpowiedzialny za stronę medialną Projektu.
W trakcie realizacji warsztatów zauważyliśmy, że między uczestnikami – zwłaszcza pomiędzy osobami starszymi a młodszymi – nawiązało się wiele nowych, inspirujących relacji. Uczestnicy chętnie dzielili się opiniami, historiami z życia codziennego i uwagami dotyczącymi prac artystycznych. To jeden z dowodów na to, że działania tego rodzaju mają głęboki sens i pozytywnie wpływają na dobrostan lokalnej społeczności. Zwieńczeniem warsztatów był przedświąteczny wernisaż w zaprzyjaźnionym klubie „Jubilat” w Białymstoku, podczas którego zaprezentowano najciekawsze prace uczestników.
W trakcie realizacji warsztatów zauważyliśmy, że między uczestnikami – zwłaszcza pomiędzy osobami starszymi a młodszymi – nawiązało się wiele nowych, inspirujących relacji. Uczestnicy chętnie dzielili się opiniami, historiami z życia codziennego i uwagami dotyczącymi prac artystycznych. To dowód na to, że działania tego rodzaju mają głęboki sens i pozytywnie wpływają na dobrostan lokalnej społeczności.
Zwieńczeniem warsztatów był przedświąteczny wernisaż w zaprzyjaźnionym klubie „Jubilat” w Białymstoku, podczas którego zaprezentowano najciekawsze prace uczestników.
Wizja Rotary od zawsze koncentrowała się na służbie społeczeństwu oraz wspieraniu harmonijnego rozwoju społeczności. Projekty międzypokoleniowe, takie jak ten, doskonale wpisują się w tę misję, ponieważ łączą pokolenia w twórczym działaniu, wzmacniając więzi i budując wzajemne zrozumienie. Rotarianom zależy, by w każdym działaniu uwzględniać wartości takie jak współpraca, troska o innych i rozwijanie potencjału lokalnych społeczności.
W obliczu wyzwań demograficznych dostrzeżenie potrzeb starzejącego się społeczeństwa staje się coraz ważniejsze. Wraz z wydłużaniem się średniej długości życia rośnie liczba osób starszych, które potrzebują nie tylko wsparcia socjalnego, ale również warunków do samorealizacji i pielęgnowania swoich pasji. Projekty integrujące seniorów umożliwiają im aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, dzielenie się wiedzą i doświadczeniem, jednocześnie przełamując stereotypy związane z wiekiem.
Młodsze pokolenia zyskują okazję czerpania z mądrości i historii życiowych seniorów, ucząc się szacunku, empatii i odpowiedzialności społecznej. Takie inicjatywy sprzyjają tworzeniu mostów międzypokoleniowych i wzmacniają poczucie jedności – zarówno w rodzinach, lokalnych społecznościach, jak i na szerszą, globalną skalę. Dzięki temu zaangażowaniu Rotary skutecznie wspiera osoby w różnym wieku, pokazując, że wzajemna współpraca może owocować projektami o długofalowym i realnym wpływie na całe społeczeństwo.
Projekt dofinansowany ze środków rządowego programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021–2025. Edycja 2024. ,,Razem tworzymy przyszłość” lub ,,Połączmy Siły: Sztuka, Nauka i Przyjaźń Bez Granic Wiekowych!” lub „Wzmacnianie międzypokoleniowych więzi ważnym elementem przygotowania do bezpiecznej starości”.
Dr inż. Bartosz Śliwecki, Kierownik Projektu, Klub Rotary Białystok