Polecamy reportaż jaki ukazał się na stronie Rotary International, o ukraińskich dzieciach które przebywały latem w Polsce. Już po raz czwarty Rotarianie przygotowali dwutygodniowe kolonie dla dzieci z Ukrainy. W Zakopanem przebywało 26 ukraińskich dzieci z rodzin poszkodowanych w działaniach wojennych. Większość z nich to półsieroty. Każda z wojennych historii tych rodzin, jest smutna i bardzo wzruszająca. A oto link do materiału: Healing scars of war
Materiał jest autorstwa Iulii Mendel, a jego producentem jest Monika Łozińska – nasza rodaczka pracująca dla Rotary International.
Poniżej polska treść reportażu:
Lecząc powojenne blizny
26 ukraińskich dzieci, które doświadczyły traumatycznych przeżyć, dzięki odpoczynkowi w polskich górach, na rotariańskim obozie miało szansę znowu stać się dziećmi.
Pod emocjonalnymi bliznami życia w ukraińskiej strefie wojennej Mykyta Berlet błyska tą samą niesfornością co każdy 12-letni chłopiec wyjeżdżający na kolonię.
Chce się śmiać, żartować i robić psikusy w czasie ostatniej nocy na kolonii. „Obrzucimy wszystkich pastą do zębów” – mówi podekscytowany.
Mykyta i 25 innych ukraińskich dzieci udających się do uzdrowiska w Zakopanem (południe Polski) jest naturalnie nastawionych na zabawę. Ale ich dwutygodniowy wypoczynek zorganizowany przez członków Rotary ma wyższy cel: pomóc dzieciom poradzić sobie z traumą wojenną, którą mogą napotkać po powrocie do domu.
Każde z dzieci posiada w swojej bliskiej rodzinie kogoś zabitego lub zranionego podczas walk na Ukrainie. Psychologowie prowadzą specjalny program, który łączy wypoczynek z terapią.
Olga Zmiyivska, członek Rotary Club of Kharkiv Multinational na Ukrainie, przywiozła dzieci do obozu i potwierdza, że była świadkiem jego dobrego wpływu.
„Po podróży chętniej nawiązują kontakt i otwierają serca” – powiedziała.
Wojna weszła do ich domów
Tysiące ludzi zginęło, a miliony zostały wysiedlone podczas walk między prorosyjskimi rebeliantami i ukraińskimi wojskami na wschodniej Ukrainie.
Dorastając w cieniu tego prawie czteroletniego konfliktu, większość dzieci nie pamięta życia bez wojny. Opowiadają nierealistyczne historie o bitwach i milczą o prawdziwych okropnościach. Niektórzy są ostrożni i bardzo czujni. Innych dręczą bezsenne noce i koszmary. Kilka dzieci jest wycofanych i zamkniętych w sobie.
W Zakopanem, położonym w malowniczych Tatrach, członkowie Rotary dali w tej spokojnej okolicy dzieciom możliwość terapii. Mali wczasowicze śpią w malowniczo położonym pensjonacie u podnóża góry Harenda.
Program „Zdrowie Dzieci Ukrainy” obejmuje tradycyjne zajęcia obozowe i wycieczki terenowe oraz wsparcie ze strony specjalistów (lekarza pediatry, psychoterapeutów). W ciągu ostatnich czterech lat w tych wyjazdach uczestniczyło ponad 100 dzieci.
Tegoroczni młodzi wczasowicze odwiedzili górską wioskę, aby poznać lokalne tradycje, zwiedzili zabytkowy Kraków, obejrzeli zamki, kopalnie soli i gorące źródła południowej Polski.
Yuriy Paschalin i Vlad Tsepun, dwoje dwunastolatków, zostało bliskimi przyjaciółmi po tym, jak ich ojcowie zostali zabici przez snajperów. Wycieczki w teren pomogły obu chłopcom zrelaksować się i zaczęli zachowywać jak typowe, ciekawskie dzieci.
„Ten program pozwala tym dzieciom pozostać dziećmi i żyć dzięcięcymi emocjami,”, mówi psycholog i arteterapeutka Olha Hrytsenko.
„Będą obserwować i wchłaniać inną kulturę, postawę i język, będą mogli porównywać i wyciągać wnioski na temat tego, co jest dobre, a co złe. Pomoże to im się odnaleźć.”
Łamiąc ich milczenie
Pytane o swoje rodziny, dzieci często mówią o rodzicach, rodzeństwie, dziadkach, a nawet o zwierzętach domowych. Chwilę potem zmienia się ich wygląd. Znika błysk dziecięcej zabawy z ich oczu, Błysk dziecięcej zabawy znika, wraz z wszelkim wierceniem. Zamiast tego widać oczywisty ból na ich twarzami. I zapada cisza.
Podobnie jak wiele dzieci, 11-letni Dima Tkachuk nie chce mówić o śmierci swojego taty. Mówienie o śmierci czyni ją zbyt prawdziwą.
Jego ojciec zginął w strefie konfliktu zbrojnego; Matka Dimy służy również w ukraińskiej armii i została wysłana na ten sam obszar, w którym zginął ojciec Dimy.
Dima, jednak, pozwolił nam ujrzeć fragment stresu związanego z jego rodziną. Wyjaśnił, że odkąd ich matka opuściła ich, by dołączyć do walki, jego 18-letni brat zaczął palić i pić alkohol.
„Czasami robi się rzeczy, z których nie można być dumnym,” – powiedział Dima.
Psychologowie i pracownicy obozu wiedzą, że nie należy naciskać na dzieci, aby się otworzyły. Zamiast tego budują zaufanie poprzez gry grupowe, zajęcia na świeżym powietrzu, arteterapię i indywidualne zajęcia z psychologami.
Dzieci są bardziej podatne na psychologiczną traumę wojny, która często powoduje ich wycofanie, twierdzą eksperci. Ponowne nawiązywanie więzi emocjonalnych ma kluczowe znaczenie dla terapii. Jak wynika z badań, w przypadku pozostawienia bez leczenia, izolowane dzieci częściej doświadczają przemocy domowej, uzależnień i utraty pracy w późniejszym życiu.
Kiedy nadchodzi przełom, terapeuci słuchają lub po prostu siedzą cicho, gdy płyną łzy.
„Przetrwanie straty zawsze trwa długo. Ten czas jest potrzebny do uruchomienia procesów, które nazywamy „pracą z żalem”” – mówi Hrytsenko.
„Osoba zawsze pamięta utratę kogoś, kogo kochała. Zadaniem jest nie zapomnieć, ale znaleźć istotę tej straty i nauczyć się, jak być szczęśliwym po tym.” – podkreśla Olha Hrytsenko.
Marzenia i wiara
Przebywająca w zakopiańskim obozie 12 letnia Valerie Tkachuk z Dnipro na Ukrainie, bardzo zwlekała z zaufaniem. Jej odpowiedzi były często krótkie i ostre.
Jej ojciec został ranny w walce, podczas gdy jej ciężarna matka była w domu, opiekując się rodziną. Valerie skurczyła się w sobie, przestała komunikować się z rówieśnikami i zaczęła spać w śpiworze ojca na balkonie.
„Ten rok był najtrudniejszym rokiem w moim życiu” – mówi Valerie.
Poproszono ją, by zamknęła oczy i przypomniała sobie najprzyjemniejsze wspomnienie z obozu, by wywołać na jej twarzy uśmiech potrzbny do zrobienia zdjęcia.
Gdy miała zamknięte oczy, Valerie zaczęła płakać i otworzyła się w taki sposób, jakiego wcześniej nie widziano na obozie.
„Jestem zaniepokojona moim tatą, ponieważ jest zestresowany, a nie wolno mu się stresować, bo może mieć atak serca „- powiedziała Valerie.
Valerie marzy o podążaniu ścieżką ojca i zostaniu oficerem wojskowym.
Jak podkreślają eksperci – wiele dzieci, które dorastają wraz z wojną, przyciąga wojsko. Ich wrażliwość, poczucie bezradności i brak zaufania sprawiają, że silny wizerunek żołnierza jest atrakcyjny.
Dima rozpoczyna karierę w armii. 9-letni Sasha Kruglikov, którego ojciec zginął w konflikcie, uważa się za żołnierza. Lubi zapasy i karate i powiedział, że chce bronić swojego kraju, kiedy dorośnie.
Miejsce przyjazne dla dzieci
Na początku 2014 roku, kiedy rozpoczął się konflikt na Ukrainie członkowie Rotary postanowili pomóc.
„Pomyśleliśmy, dlaczego nie zorganizować wakacji dla dzieci, których dzieciństwo zostało dotknięte przez wojnę” – mówi Ryszard Łuczyn, członek Rotary Club Zamość Ordynacki..
Barbara Pawlisz z Rotary Club Sopot International aktywnie uczestniczyła w organizacji wakacji dla dzieci które koordynował Przewodniczący Komitetu ICC Polska-Ukraina Ryszard Łuczyn. Komitety Międzykrajowe Rotary to sieci klubów Rotary w co najmniej dwóch krajach, które często współpracują ze sobą we wspólnych projektach lub w celu wspierania pokoju pomiędzy mieszkańcami krajów znajdujących się w konflikcie. W Komitecie Polsko-Ukraińskim uczestniczą kluby z Polski i z Ukrainy.
Projekt „Zdrowie Dzieci Ukrainy” rozpoczął się w 2014 roku . Dzieci w wieku od ośmiu do siedemnastu lat pochodziły z różnych stron Ukrainy. Z powodu różnicy wieku nie zawsze znajdowały wspólne zainteresowania. Ich wojenna trauma była świeża, mimo to dobrze czuły się w Polsce.
Członkowie Rotary uznali, że pewne uregulowania są konieczne, ale nie zniechęcali się. Od czasu zorganizowania pierwszego obozu organizatorzy zawężyli przedział wiekowy dla obozowiczów od ośmiu do trzynastu lat. Liczba polskich klubów Rotary, które wspierają projekt wzrosła ponad dwukrotnie.
Dystrykt Rotary 2231 w Polsce zebrał pieniądze na pokrycie kosztów podróży i zakwaterowania dzieci i ich opiekunów. Projekt przyciągnął także wsparcie ze strony klubów w Szwecji i na Słowacji. Kluby Ukraińskie brały udział w selekcji uczestników ze wszystkich regionów kraju. RC Użgorod uczestniczył również finansowo, a RC Lwów Leopolis w tym roku przyjmował dzieci we Lwowie w czasie ich podróży do Zakopanego i z powrotem.
„W małych miasteczkach i wioskach bardzo trudno jest znaleźć chore dzieci. Poprosiliśmy więc wszystkie ukraińskie kluby Rotary, aby nam pomogły „- mówi Anna Kaczmarczyk, członek Rotary Club Zamość Ordynacki. „Teraz mamy dzieci nie tylko z dużych miast, ale także z odległych zakątków kraju.”
Czy to działa?
Zmiany jakie zachodzą w dzieciach są oczywiste, mówią członkowie Rotary.
Anna Kaczmarczyk, członkini Rotary Club of Zamość Ordynacki, Polska, jest pierwszą osobą, która spotka się z dziećmi, gdy rozpoczynają swoją podróż.
Anna Kaczmarczyk jest pierwszą osobą, która poznała dzieci we Lwowie na Ukrainie, kiedy rozpoczynały podróż do Polski. Czasami czuło się niepokój, który może powodować drażliwość i agresję. Ale po programie, kiedy dzieci wracają, są zrelaksowane, uśmiechnięte, pełne nowej pewności siebie.
„Kontynuujemy ten program, ponieważ wiemy, jak te dzieci reagują, jak się zmieniają, jak stają się bardziej otwarte na świat i patrzą na świat tak jak dzieci powinny,” – mówi Kaczmarczyk. „Wojna odbiera im dzieciństwo, ale wciąż mają swoje dziecięce marzenia.”
Po powrocie do domu dzieci wysyłają listy i zdjęcia o swoich doświadczeniach obozowych, do organizatorów programu i członków Rotary.
Dzieci narysowały portrety, kolorowe krajobrazy, zamki, królów i królowe, które w nich żyją, i smoki. Czasami piszą listy o tym, co zaobserwowali. Jedna dziewczynka podziwiała czyste ulice i przyjaznych ludzi.
Niezależnie od tego, czy są to magiczne opowieści, czy praktyczne obserwacje, dzieci niosą ze sobą ciepłe wspomnienia.
Dzieci, które doświadczają przemocy, same mogą być podatne na przemoc; ten program pokazuje im inną ścieżkę.
„Po takich traumach, jak katastrofy samochodowe, klęski żywiołowe, wojny, ludzie często idą na dwie skrajności: albo przestają się bać wszystkiego, albo zaczynają się bać wszystkiego. Myślę, że te dzieci będą należeć do tej pierwszej kategorii.”- powiedziała psycholog Hrytsenko.
Iulia Mendel
Fot. Monika Łozińska, Rotary International
Korzystając z okazji zachęcamy Kluby do kontynuacji wspierania finansowego wakacji dla dzieci z Ukrainy także w tym roku:
Komunikat od Przewodniczącego Komitetu ICC Polska-Ukraina Ryszarda Łuczyna
Mieliśmy cichą nadzieję że wojna na Ukrainie się skończy, jest jednak inaczej. Walki trwają nadal, wciąż ginął ludzie. Kolejne rodziny tracą bliskich a dzieci ojców.
Wakacje te nabrały międzynarodowego zainteresowania w świecie rotariańskim. Możemy być z tego dumni. W tym roku pobyt dzieci planujemy w miesiącach lipiec i sierpień.
Prosimy o składanie pisemnych deklaracji z podaniem kwot na adres mailowy Komitetu ICC Polska – Ukraina: ICC_polska_ukraina@rotary.org.pl
Kluby, które już deklarowały chęć wsparcia finansowego środki mogą przekazywać na konto: 35 1240 2816 1111 0010 6796 9947 z dopiskiem „Zdrowie Dzieci Ukrainy. Wszelkich dodatkowych informacji udzieli przewodniczący Komitetu Ryszard Łuczyn tel: 785 101 102, e-mail: ICC_polska_ukraina@rotary.org.pl lub r.luczyn@rotary.org.pl”
Z rotariańskim pozdrowieniem
Ryszard Łuczyn, RC Zamość Ordynacki
Poniżej lista Klubów naszego dystryktu, które od samego początku wspierały finansowo Projekt „Wakacje dla dzieci z Ukrainy”. Wszystkim bardzo dziękujemy.
DOLNY ŚLĄSK ZIEMIA LUBUSKA
RC JELENIA GÓRA
RC JELENIA GÓRA CIEPLICE
RC KARPACZ KARKONOSZE
RC WROCŁAW
RC WROCŁAW CENTRUM
RC POLANICA ZDRÓJ
KUJAWY I POMORZE POŁUDNIOWE
RC BYDGOSZCZ
RC TORUŃ
RC BYDGOSZCZ BRDA
RC GRUDZIĄDZ
RC INOWROCŁAW
RC MŁYNIEC DRUGI
LUBELSZCZYZNA
RC CHEŁM
RC LUBLIN
RC LUBLIN CENTRUM
RC STARE MIASTO
RC PUŁAWY
RC ZAMOŚĆ
RC JANÓW LUBELSKI
ŁÓDZKIE – ŚWIĘTOKRZYSKIE
RC ŁÓDŹ
RC ŁÓDŹ CENTRUM
RC ŁÓDŹ CZTERY KULTURY
RC KIELCE
MAŁOPOLSKA – GÓRNY ŚLĄSK
RC KATOWICE
RC KRAKÓW WANDA
RC KRAKÓW WAWEL
RC KRAKÓW WYSPIAŃSKI
RC KRAKÓW ZAMEK NIEPOŁOMICE
MAZOWSZE I PODLASIE
RC WARSZAWA
RC WARSZAWA BELWEDER
RC WARSZAWA CITY
RC WARSZAWA FRYDERYK CHOPIN
RC WARSZAWA JÓZEFÓW
RC WARSZAWA SOBIESKI
RC WARSZAWA WILANÓW
RC WARSZAWA GOETHE
RC WARSZAWA KONSTANCIN
PODKARPACIE
RC JAROSŁAW
RC RZESZÓW
POMORZE ZACHODNIE
RC GORZÓW WIELKOPOLSKI
RC KOŁOBRZEG
RC KOSZALIN
RC SZCZECIN INTERNATIONAL
RC ŚWINOUJŚCIE
POMORZE, WARMIA I MAZURY
RC GDAŃSK-GDYNIA-SOPOT
RC GDYNIA
RC GIŻYCKO
RC OLSZTYN
RC SŁUPSK
RC SOPOT INTERNATIONAL
RC GDYNIA ORŁOWO
RC GDAŃSK CENTRUM
RC BARTOSZYCE
RC OLSZTYN WARMIA
RC ELBLĄG CENTRUM
WIELKOPOLSKA
RC POZNAŃ
RC POZNAŃ STARÓWKA
RC WOLSZTYN
RC POZNAŃ PUSZCZYKOWO
RC GORZÓW WIELKOPOLSKI
RC SZAMOTUŁY
RC ZIELONA GÓRA
